Na to pytanie naukowcy nieustannie poszukują odpowiedzi. Dziś wiemy, że na sen składają się naprzemienne fazy snu głębokiego i płytkiego. Te następują po sobie. Aby odpoczynek był wartościowy i spełniał swoje walory prozdrowotne, faza snu głębokiego i płytkiego powinna wystąpić naprzemiennie ok. 5-6 razy. Jeśli w trakcie wypoczynku dojdzie do wybudzenia, rano zamiast zregenerowani i pełni energii możemy obudzić się rozdrażnieni i zmęczeni. Czym jest sen i jak zadbać o jego wysoką jakość?
Jak sen wpływa na funkcjonowanie organizmu?
Czy wiesz, że gdy twój organizm zapada w sen, jedne procesy życiowe spowalniają, a inne ulegają nasileniu? Podczas nocnego wypoczynku obserwuje się spadek metabolizmu, a co za tym idzie również temperatury ciała. Spowolnieniu ulegają procesy trawienne oraz odpowiedzialne za powstawanie moczu. Mózg, do którego w ciągu dnia napłynęło wiele informacji, próbuje je uporządkować. Sen ułatwia zapamiętywanie, dlatego przed ważnym egzaminem nie warto zarywać nocy, ponieważ cała dotychczasowa nauka bez wypoczynku może pójść na marne. W nocy, gdy zapadamy w sen, organizm się regeneruje, usuwa zagrażające mu toksyny i zwalcza patogeny oraz komórki nowotworowe.
Zaburzenia snu a upośledzenie funkcji poznawczych
Choć sporo mówi się o dobroczynnym wpływie snu na organizm, wiele osób zdaje się lekceważyć ten fakt. Zakładamy, że w przyszłości nadrobimy zaległości w tym zakresie. Gdy jesteśmy młodzi, jedna zarwana noc nie stanowi problemu. Wciąż potrafimy normalnie funkcjonować, chodzić na zajęcia, pracować czy spotykać się ze znajomymi. Z wiekiem niedobór snu coraz mocniej zaczyna dawać się we znaki. Zarówno bezsenność, jak i sen niskiej jakości wpływają negatywnie na funkcje poznawcze, utrudniają zapamiętywanie, powodują problemy z koncentracją i ogólne rozdrażnienie. Wykazano nawet, że zaniedbania w tym zakresie nasilają stany lękowe i zwiększają ryzyko depresji.
Faza snu głębokiego i płytkiego – co warto o nich wiedzieć?
Jak wcześniej wspominaliśmy, istnieją dwie fazy snu, które występują naprzemiennie po sobie. Sen głęboki odpowiada za relaks, to właśnie podczas niego mózg porządkuje zdobytą wiedzę. Z kolei sen płytki charakteryzuje się występowaniem marzeń sennych, w tym koszmarów. Aby organizm człowieka funkcjonował prawidłowo, fazy snu głębokiego i płytkiego powinny występować naprzemiennie po sobie co najmniej 5-6 razy w ciągu nocy.
Dlaczego niska jakość snu sprzyja depresji?
Czy wiesz, że osoby, które cierpią na zaburzenia snu, są bardziej narażone na depresję? Wśród jej przyczyn wymienia się niedobór serotoniny. Leki antydepresyjne mają zahamować jej zwrotny wychwyt i utrzymać stężenie tego neuroprzekaźnika na wysokim poziomie, co skutkuje poprawą nastroju. Niestety, niedobór snu sprawia, że w organizmie powstaje za mało dopaminy i serotoniny. Te dwa neurotransmittery odpowiadają za dobre samopoczucie. Ich niedobór może skutkować spadkiem nastroju.
Oczyszczanie mózgu z toksyn podczas snu.
Każdego dnia mamy do czynienia z groźnymi toksynami. Te przedostają się do organizmu wraz z zanieczyszczoną wodą, żywnością czy powietrzem. Także wskutek przemian enzymatycznych zachodzących w naszym ustroju powstają szkodliwe produkty przemiany materii. Te wymagają natychmiastowego usunięcia, w przeciwnym wypadku mogą stać się źródłem wolnych rodników, czyli reaktywnych cząstek uszkadzających makromolekuły, z których zbudowane są nasze komórki. Zwiększa to również ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych i nowotworów. Czy wiesz, że podczas snu obserwuje się przepływ limfy, która pozwala usunąć z mózgu wiele toksyn? Gdy ten ulega zaburzeniu, szkodliwe substancje mogą wywoływać choroby neurodegeneracyjne, w tym chorobę Alzheimera.
Jak niedobór snu sprzyja chorobom cywilizacyjnym?
Niektóre choroby cywilizacyjne, na które zapada coraz więcej osób w krajach wysoko rozwiniętych, wiążą się nie tylko z niewłaściwą dietą, ale też zaburzeniami snu. Np. cukrzyca czy insulinooporność powstaje nie tylko wskutek spożywania żywności o wysokim indeksie glikemicznym, ale też wówczas, gdy zarywamy kolejne noce, pracując nad ważnym projektem. Zaburzenia snu sprzyjają też otyłości. Dzieje się tak z dwóch powodów. Po pierwsze, niewyspany organizm jest rozdrażniony, w jego przypadku obserwuje się także zaburzenie funkcji poznawczych. Aby jakoś funkcjonować w ciągu dnia, domaga się sporych porcji słodkich i tłustych produktów spożywczych, vide czekolada, ciastka czy batoniki. Zastrzyk cukru pozwala przetrwać dzień w pracy, ale też sprzyja odkładaniu tkanki tłuszczowej. Po drugie, niedobór snu sprawia, że mózg przestaje być wrażliwy na leptynę, czyli hormon sytości, przez co nie czujemy się najedzeni.
Zdrowy sen łagodzi objawy endometriozy i zespołu policystycznych jajników.
Czy wiesz, że regularny sen sprzyja także walce z zespołem policystycznych jajników i endometriozą? Obie choroby, na które skarżą się kobiety w krajach wysoko rozwiniętych, wiążą się z występowaniem stanów zapalnych. Ich złagodzenie stanowi klucz do poprawy komfortu życia i redukcji uciążliwych objawów. Niestety, zaburzenia snu, do których przyczynia się chociażby praca w systemie zmianowym, powodują zaburzenia ilościowo-jakościowe w składzie mikroflory jelitowej. W rezultacie w naszym przewodzie pokarmowym zaczyna brakować dobrych bakterii kwasu mlekowego, ich miejsce zajmują mikroorganizmy oportunistyczne oraz potencjalnie chorobotwórcze. Wskutek zaburzeń mikroflory jelitowej powstają silne stany zapalne w organizmie, które z kolei nasilają objawy endometriozy i zespołu policystycznych jajników. Aby odwrócić ten niekorzystny ciąg zdarzeń, należałoby zadbać o regularny tryb życia i właściwe wysypianie, co z kolei unormowałoby stosunki mikrobiologiczne w przewodzie pokarmowym i zapobiegło stanom zapalnym.
Prawidłowa higiena snu to m.in. wysokiej jakości pościel bawełniana!
W niniejszym artykule wykazaliśmy, iż wysokiej jakości sen stanowi źródło zdrowia oraz dobrego samopoczucia. Nie można z niego rezygnować w imię dobrej zabawy, dokończenia ważnego projektu czy nauki na egzamin. Higiena snu obejmuje kilka prostych czynności. Przede wszystkim regularność, powinniśmy codziennie chodzić spać i wstawać o podobnej porze. Na sen należy przeznaczyć co najmniej 7-8 godzin. Tuż przed planowanym wypoczynkiem powinniśmy unikać ekranów urządzeń elektrycznych, gdyż emitowane przez nie światło zakłóca syntezę melatoniny. Także regularna aktywność fizyczna zapewnia zdrowy sen. Przed nim nie należy się jednak objadać, ponieważ uczucie ciężkości na żołądku może powodować koszmary senne i wybudzanie. Ostatni posiłek zaleca się spożyć na 2 godziny przed snem. Także regularne wietrzenie sypialni i dbanie o to, aby nie panowała w niej zbyt wysoka temperatura, wpływa korzystnie na zasypianie. Nie bez znaczenia pozostaje wygodny materac i pościel bawełniana. Ta ostatnia ze względu na wykorzystanie naturalnych włókien zapewnia prawidłową cyrkulację powietrza, przez co ciało nie przegrzewa się w nocy. Ponadto pościel z bawełny o odpowiedniej gramaturze jest lekka i przyjemna dla skóry. Zamówisz ją w wielu ciekawych kolorach i wzorach w sklepie internetowym posciel-szpulka.pl. na zakładce z pościelą: https://posciel-szpulka.pl/posciele/ Wygodna piżama z lnu, wiskozy, bawełny czy jedwabiu także wpływa pozytywnie na jakość snu.
